Zeewier is de groente van de toekomst

Kleding, meubels, verpakkingsmateriaal: slechts een greep uit de vele toepassingen van zeewier. Niet verrassend dat dit veelzijdige natuurproduct stijgt in populariteit. En ook op het bord zijn zeegroenten hot en happening. Martijn van Damme ruilde de uien in voor eetbaar zeewier en startte een eigen handelsbedrijf in duurzaam geteelde zeegroenten. “Het is een pioniersmarkt met grote mogelijkheden.”

North Sea Greens levert zeewierproducten voor de consumptiemarkt. Lokaal en duurzaam geteeld in Europa. Martijn richtte het bedrijf North Sea Greens op samen met zijn vader, die voorheen eveneens in de uienhandel werkzaam was. “De foodsector is echt ons ding en zeewier had al een tijd onze interesse,” laat Martijn weten. “Zeegroenten zijn enorm gezond, ze bevatten veel vitamines, eiwitten en mineralen. Daarbij komt dat landbouwgrond onder druk staat en plantaardig eten de toekomst heeft. Zeewier wordt geteeld op het water, zonder gebruik te hoeven maken van zoet water, kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen. Bovendien helpt zeewier effectief bij de opname van C02. Wij geloven dat duurzaam geteeld zeewier een grote bijdrage kan leveren aan mens én milieu. Het is de groente van de toekomst.”

Lokaal en duurzaam geteeld

Voor de inkoop van het zeewier werkt het bedrijf samen met een vaste groep telers in het noordwesten van Europa, van Frankrijk tot Noorwegen. “We willen zo lokaal mogelijk inkopen. De teeltwijze in Europa is duurzaam en alle producenten voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen. Bovendien is de waterkwaliteit hier goed. Alle producenten waar wij mee samenwerken telen op zee. Een klein gedeelte is gecontroleerde zeeoogst. De producten worden dan niet bewust geteeld, maar gesneden om de groei gecontinueerd te houden. Ook zien we dat de teelt van zeewier op land in opkomst is. Zeesla bijvoorbeeld wordt al volop in bassins geteeld, in een gecontroleerde omgeving waardoor er nog meer controle is op kwaliteit.”

Zeewier is een echt seizoensproduct en vers beschikbaar vanaf het voorjaar tot het najaar. Hoe zeewier geteeld wordt? Martijn legt uit: “In het najaar worden de sporofyten van het zeewier aan draden ‘gelijmd’, het hechten en groeien ofwel het opkweken gebeurt in een binnenruimte, een zogenaamde hatchery. Wanneer de plantjes groot genoeg zijn worden ze uitgehangen op zee. Vervolgens kan er vanaf het voorjaar geoogst worden, afhankelijk van het teeltgebied en de soort. Royal Kombu bijvoorbeeld wordt in het voorjaar geoogst. Het klinkt nu vrij eenvoudig, maar dat is het niet. Je kunt niet zomaar telen wat je wilt en waar je wilt. Er komt van alles bij kijken, zowel op gebied van vergunningen en certificeringen alsook technisch gezien. Net zoals bij andere natuurproducten, zijn de weersomstandigheden van invloed. Wanneer het bijvoorbeeld stormt wordt het water ruig, wat voor verlies kan zorgen. Dit is zeker iets om rekening mee te houden wanneer er op open zee wordt geteeld. Ook de temperatuur is van invloed en heeft dus gevolgen voor de groei en dus de opbrengst.”

North Sea Greens verhandelt zo’n tien verschillende zeewieren. Naast Zeesla behoort onder andere Zeetruffel, Zeespaghetti, Nori, Wakame, Royal Kombu, Atlantische Wakame, Dulse, en Nori tot het vaste assortiment. Alle soorten worden zowel duurzaam als biologisch geteeld. De producten worden grotendeels gepekeld, gedroogd of vriesvers geleverd, wat zorgt voor een lange houdbaarheid. “Vers gepekeld zeewier is een half jaar tot een jaar houdbaar en gedroogd product zelfs tot twee jaar. Groot voordeel van gedroogd zeewier is dat je het product kun laten wellen in water, wat weer een nagenoeg vers product oplevert. Slechts een klein percentage wordt echt vers geleverd. Vers zeewier is maar 48 uur houdbaar, wat het erg kostbaar en exclusief maakt. Alleen het topsegment vraagt hierom.”

Zeewier wordt geteeld op het water, zonder gebruik te hoeven maken van zoet water, kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen

Steeds meer zeegroenten op het bord

Tot de klantenkring van North Sea Greens behoren restaurants, horecaleveranciers, groothandels en de voedselverwerkende industrie. “Laatstgenoemde is een belangrijke afzetmarkt. Denk aan zeewierburgers, chips, snacks en sushi vellen, producten die gemakkelijk door de markt worden opgenomen en waar veel vraag naar is. Toch is het meeste zeewier wat je in deze producten in Europa tegenkomt nog geproduceerd in Azië. De zeewierteelt is daar vele malen groter dan in Europa. De teeltkosten hier zijn ook relatief hoog, wat onder andere te danken is aan relatief hogere arbeidskosten, de duurzame manier van telen en de hoge kwaliteitsnormen en certificering.”

Ook in de horeca worden zeegroenten steeds populairder. In hogere segment zijn zeegroenten steeds vaker op het bord te vinden en Martijn merkt ook in het middensegment een toenemende interesse. “En dat is een goed teken. We zien dat mensen, zeker in de leeftijd van 25 tot 50 jaar, zich graag laten verrassen en dat horecaondernemers zich graag willen onderscheiden met nieuwe producten. Toch ontbreekt er nog een stuk marktacceptatie. Zeewier is een nieuw product en het heeft alle wind in de zeilen kijkend naar het toenemende bewustzijn van duurzaam, gezond en plantaardig eten. Je zou zeggen dat het product zichzelf verkoopt, maar het is nog best een uitdaging om zeegroenten in de keuken van de consument te krijgen.”

Inspireren met recepten en toepassingsmogelijkheden

Volgens hem vinden velen het nog lastig om zeewier daadwerkelijk te gaan gebruiken, wat grotendeels komt omdat ze niet goed weten wat je er allemaal mee kunt. De komende tijd zet North Sea Greens dan ook sterk in op het inspireren van klanten. Daarvoor werkt het bedrijf onder andere samen met chef-kok Wouter Kik van restaurant Codium in Goes. “Er kan veel met de zeegroenten, van kroketjes tot bier en van zoutvervanger of garnering tot volwaardige maaltijd of saladeverrijker. We hebben het dan ook het liefst over zeegroenten, want onze producten zijn veel meer dan alleen zeewier. Het is echt een voedingsmiddel. Samen met de chef-kok zijn we aan de slag gegaan met recepturen en allerlei toepassingsmogelijkheden om klanten te inspireren. Elk product heeft een eigen opvallende smaak, waarmee van elke maaltijd iets speciaals is te maken. Nori bijvoorbeeld heeft een wat nootachtige smaak, terwijl Dulse bij verhitting de smaak krijgt van bacon. Dulse is bijvoorbeeld erg lekker als smaakmaker bij aardappelen en Royal Kombu wordt veel gebruikt in bouillons, zoals voor de bekende Japanse soep Dashi.

“We moeten het in eerste instantie toch vooral van de horeca hebben. Als consumenten eenmaal een positieve ervaring hebben met zeewier, is de kans groter dat ze thuis met zeegroenten aan de slag gaan en dit ook met anderen delen. Wel zijn we daarnaast bezig met het ontwikkelen van consumentenproducten voor het retailsegment. Een ontzettend leuk en ook spannend traject, waar veel bij komt kijken. Wat nu in de supermarkt wordt aangeboden is veelal Aziatisch product, en echt niet vergelijkbaar met ons onbewerkte en pure product. Natuurlijk profiteren we wel degelijk van de populariteit van de Aziatische keuken. We merken dat mensen ook echt enthousiast zijn over onze zeegroenten. Het geeft ons het vertrouwen om de komende tijd nog meer in te zetten op marktacceptatie, daar valt nog veel in te winnen. De productie en afzet van zeewier is sowieso nog een pioniersmarkt, een pioniersmarkt met veel potentie.”

De Europese zeewierproductie bedraagt ruim 300.000 ton per jaar

Grootschalige zeewierproductie op de Noordzee

De teelt van zeewier neemt toe in Europa. Vergeleken met de wereldwijde productie is het Europese percentage met zo’n twee procent van de mondiale teelt echter nog kleinschalig. De Europese zeewierproductie bedraagt ruim 300.000 ton per jaar (fresh weight) ten opzichte van ruim 32 miljoen ton (fresh weight) wereldwijd. De grootste teeltlanden zijn respectievelijk China, Indonesië, Japan en Rep. Korea. Deze landen telen gezamenlijk 95% van de wereldwijde productie. Ruim driekwart van wereldwijde zeewierteelt is bestemd voor de voedingsmarkt.

Martijn merkt op dat er wel plannen liggen voor uitbreiding in Europa. Er wordt al jaren onderzoek gedaan naar grootschalige productie van zeewier in de Noordzee. Zo'n 25 kilometer voor het Zeeuwse Westkapelle en het Belgische Zeebrugge ligt het Belgische windpark Norther, waar vorig jaar ongeveer een hectare is aangeplant als test. Dit voorjaar vond de eerste oogst plaats. De verwachting is dat de teelt hier en bij andere windparken in de Noordzee in de toekomst fors zal uitbreiden. Cijfers laten zien dat de Europese productie in de toekomst kan uitbreiden naar zo’n tien procent van de mondiale teelt. De positieve toekomstverwachtingen van zeewier als mogelijke oplossing van het wereldwijde voedseltekort en de rol van zeewier in het terugdringen van de CO2-uitstoot, draagt daar zeker aan bij. Daarnaast neemt de vraag naar plantaardig, gezond en duurzaam eten sterk toe.

Voor meer informatie:

Martijn van Damme
North Sea Greens
+31 (0)166 744019
info@northseagreens.nl
www.northseagreens.nl